IKE w XTB czy OIPE w Finax?

Z tego tekstu dowiesz się:

• jakie są podobieństwa/różnice IKE i OIPE
• czym różni się Europejska Emerytura z Finax od IKE z XTB
• jak różnią się modele biznesowe Finax i XTB

Mam nadzieję, że po lekturze tekstu będzie ci łatwiej podjąć decyzję, czy i z którym partnerem finansowym związać swoje długoterminowe losy finansowe. A może zdecydujesz, że chcesz mieć oba produkty jednocześnie? Śmiało! Najważniejsze to zacząć inwestować i uczyć się na sukcesach i porażkach.

Porównanie: IKE i europejskie IKE

IKE i OIPE to produkty z tzw. trzeciego filaru emerytalnego. Inwestujesz w nich dobrowolnie i samodzielnie. Możesz mieć jeden i drugi. OIPE jest produktem unijnym, w Polsce zasadniczo bazującym na ramach prawnych istniejącego wcześniej IKE. Dlatego często określa się go mianem europejskiego IKE. Oba produkty łączą:

Podatki (a raczej ich brak)

Najbardziej interesująca kwestia to oczywiście ulga podatkowa, z jaką mamy do czynienia w przypadku tych kont. Spełniając warunki ukończonych 60 lub 55 lat (oraz uzyskaniu uprawnień emerytalnych) i wpłat w pięciu różnych latach kalendarzowych, możemy wypłacić środki bez płacenia podatku od zysków kapitałowych.

Limity

Możesz co roku wpłacać trzykrotność prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej na dany rok. Np. limit na 2024 r. wynosi 23 472 zł, a kwota ta z każdym rokiem rośnie. IKE i OIPE mają osobne, niezależne limity, więc w 2024 r. masz szansę uchronić w nich 46 944 zł przed tzw. podatkiem Belki.

No dobrze. Ale „europejskie IKE” to przecież nie to samo, co polskie IKE. Jakie są główne różnice?

Regulacje

Podstawą OIPE jest rozporządzenie Unii Europejskiej. Oczywiście, każdy kraj bardziej szczegółowe zasady funkcjonowania dostosowuje do swojego prawa. To dlatego w Polsce, dzięki ustawie o OIPE, zawiera szansę na zwolnienie podatkowe, a w innych krajach np. dopłaty od pracodawcy.

Mobilność 

Jeżeli ktoś często zmienia kraj zamieszkania, to może chcieć swoje oszczędności emerytalne lub wypłatę przenieść ze sobą. Jeżeli w przyszłości przeprowadzimy się do innego kraju UE, to możemy nadal oszczędzać na swoim koncie OIPE.

Portfel

W przypadku IKE możesz zarządzać sam swoim portfelem. Chyba że podobnie, jak większość klientów IKE, masz go w funduszu inwestycyjnym, banku czy zakładzie ubezpieczeniowym. W przypadku OIPE sprawa jest prostsza – aktywami zarządza dostawca OIPE. Tak, by w długim terminie pokonać inflację.  

Opłaty

W przypadku OIPE, europejski ustawodawca ograniczył możliwość maksymalnej łącznej opłaty do wysokości 1% rocznie (opłata Finax to 0,72%). W IKE nie ma takich limitów, dlatego radzimy sprawdzić, ile naprawdę za nie płacicie.

Więcej na temat porównań IKE z OIPE znajdziesz w osobnym tekście. Jeśli jesteś zainteresowany transferem całej kwoty oszczędności z IKE do OIPE (w tą stronę istnieje taka możliwość, w przeciwną nie), doradzamy, jak to sprawnie zrobić.

Porównanie: IKE z XTB i OIPE z Finax

Choć i XTB i Finax to brokerzy, zasadnicza różnica w naszych produktach emerytalnych to forma zarządzania inwestycjami. W OIPE z wyjątkiem założenia konta i ustawienia przelewu, wszystko robi za ciebie Finax. W XTB inwestujesz samodzielnie. To trochę jak różnica między inwestowaniem pasywnym a aktywnym.

Finax w długim terminie wierzy w to pierwsze, choć oczywiście inwestowanie pasywne jest możliwe także na koncie XTB. Ale bez automatycznych zakupów, budowania portfela, automatycznego rebalansingu (utrzymywania odpowiedniego ryzyka portfela) i konwersji walut. W Finax to wszystko „samo” się robi. Na IKE XTB robisz to samodzielnie, a wpłata jest możliwa jedynie w polskich złotych.

Za taką usługę Finax pobiera jedną opłatę – 0,72% za zarządzanie. Za nic więcej nie płacisz. Do tego dochodzą wewnętrzne koszty zawarte w samych ETF-ach, pobierane przez ich dostawców, które zwiększają łączny koszt do około 0,9% rocznie. W XTB, przy założeniu, że kupujesz te same ETF-y, także ponosisz ich wewnętrzne koszty. Nie płacisz natomiast za zarządzanie (bo zarządzasz sam(-a)). Za zakupy i sprzedaż (do określonych poziomów) także nie płacisz. Zakładając, że chcesz inwestować globalnie, trzeba ponieść koszty przewalutowania (0,5% według cennika, w którym znajdziesz także inne możliwe opłaty). Dla porównania, przedstawiam cennik OIPE Finax.

XTB oferuje także oprocentowanie wolnych środków. W Finax nigdy nie masz wolnych środków, bo pasywne inwestowanie oznacza m.in. brak próby timingu giełdowego. Nie próbujemy przewidzieć rynkowej koniunktury, więc wolimy by twoje pieniądze naprawdę pracowały cały czas.  

Różnice między IKE z XTB a OIPE z Finax zebraliśmy w poniższej tabeli:

Masz już większość informacji potrzebnych do dokonania wyboru. Proszę byś przeczytał jednak jeszcze jeden rozdział. Skupię się w nim na powodzie, dla którego to z Finax, a nie z XTB związałem swoją zawodową karierę. I to mimo tego, że Zlatan Ibrahimovic to mój ulubiony piłkarz.

Porównanie: filozofia Finax a filozofia XTB

Na koniec zostawiłem kwestię smaku. Wybór firmy inwestycyjnej do programu emerytalnego to wybór partnera na lata. Powinniśmy się z nim czuć komfortowo, podzielać zbliżone wartości i akceptować sposób „na życie”, czyli model biznesowy firmy.

Finax czerpie przychody wyłącznie z opłaty za zarządzanie aktywami klientów (zobacz raport za 2023 rok). Gdy twój majątek rośnie, rosną nasze przychody. I na odwrót. Koszty prowadzenia działalności sprawiają, że mimo osiągnięcia 1 miliarda euro aktywów (stało się to w listopadzie tego roku!), nadal oscylujemy wokół progu rentowności. Dużo ważniejsze dla naszej misji jest jednak inna dana - niedawno świętowaliśmy 100 mln euro, które łącznie zarobili nasi klienci od początku istnienia firmy. Zysk inwestorów to powód, dla którego powstał Finax i powód, dla którego codziennie wstaję do pracy.

XTB zarabia na poziomie zysku netto setki milionów złotych rocznie. Z raportów spółki wynika jednak, że broker zyskuje tym więcej, im więcej tracą jego klienci. To główna różnica w naszych modelach biznesowych. Wspomniany wcześniej Zlatan Ibrahimovic mówi w reklamie, że w XTB pracują twoje pieniądze. Owszem. Ale zastanów się, dla kogo one przede wszystkim pracują. I upewnij się, czy na pewno dla ciebie. 

Widziałeś cenniki obu firm? One pokazują różnicę w naszym podejściu do klienta. Jeszcze bardziej pokazuje ją model biznesowy i wynikająca z niego struktura przychodów. Wyjaśniają też dlaczego w tym tekście kilka razy powołam się na kontrakty CFD, zakazane (np. w USA) lub mocno ograniczone w wielu krajach.

Zacznijmy od market making, powołując się na definicję Komisji Nadzoru Finansowego:

„Market Maker jest zatem dysponentem wszystkich stosowanych parametrów informatycznych i danych transakcyjnych, w tym kwotowań CFD, a także informacji, jakie udostępnia klientom. Firma inwestycyjna podaje zatem poprzez platformę transakcyjną ceny instrumentu finansowego (najczęściej CFD), po których istnieje możliwość zawarcia transakcji. Jest drugą stroną transakcji, a zatem zarabia wtedy, kiedy klient traci i traci, kiedy klient zarabia.”

Ćwierć wyniku XTB pochodzi z tego źródła. Reszta to spready, swapy i prowizje. Skupmy się jeszcze na nich. Z jakich instrumentów pochodzą przychody? To tłumaczy kolejna tabelka z raportu:

Wpływy z obrotu akcjami i funduszami ETF to zatem niespełna 1% wyniku z operacji XTB w ostatnim roku kalendarzowym. Reszta to instrumenty pochodne CFD. Co to? Tak definiuje je Komisja Nadzoru Finansowego:

„CFD są pochodnymi instrumentami finansowymi, w przypadku których rozliczenie pieniężne jest uzależnione od zmiany ceny, poziomu lub wartości wybranego instrumentu bazowego (np. waluty, akcji, indeksu) w trakcie trwania kontraktu. Inwestujący w CFD wykorzystuje przede wszystkim dźwignię finansową, co pozwala na otrzymanie znacznych zysków, ale grozi też poniesieniem bardzo wysokich strat, które mogą znacznie przewyższać wysokość zainwestowanych środków.”

Z reklam XTB wiemy, że 74% klientów (dane ze strony XTB w listopadzie 2024) inwestujących w kontrakty CFD u tego brokera ponosi straty. Łącząc obie tabelki, dochodzimy do jasnego wniosku – zdecydowana większość klientów XTB ponosi straty.

Osoby ponoszące straty na spekulacjach z roku na rok znikają stopniowo z grona korzystających z XTB, co widać z relacji między liczbą nowych a aktywnych klientów. Dla nich broker nie okazał się partnerem na lata. Miejmy nadzieję, że przygoda z XTB nie zniechęciła ich całkowicie do inwestowania. To byłaby strata nie tylko dla brokera, całego rynku kapitałowego, ale i kondycji finansowej rozczarowanych klientów. Także na emeryturze. 

Podsumowanie

Klienci XTB zostawili u brokera 1,6 mld zł w 2023 r. W Finax w tym samym okresie około sto razy mniej. Porównajmy przychody z klientów (za 2023 r.) do aktywów klientów (na koniec 2023 r.). W Finax stanowiły one 0,7%. W XTB, bazując na nocie 33 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego, udział ten to 9,5%. Te dane, ze względu na różne modele biznesowe, nie są bezpośrednio porównywalne. Ale widać, jaką przeciętnie część majątku klienta zabiera obie formy obecności na rynku. 

Nie mamy tylu pieniędzy na reklamę, co XTB. W inny sposób przekonujemy i uczymy Polaków inwestowania. Bazujemy na naszej misji. Z nadzieją, że przekona ona do naszego produktu niezależnych blogerów i wspólnie będziemy szerzyć tę samą, pasywną filozofię. Mam nadzieję, że już lepiej rozumiecie, dlaczego pracuję i promuję właśnie Finax.

Oczywiście, ciągle są tacy, którzy polecając XTB, wierząc, że darmowy handel ETF-ami czy akcjami to darmowy lunch. Nie zadają sobie pytania, po co broker miałby płacić za przyciągnięcie klientów, na których nic nie zarobi? Pamiętajcie, że jak coś jest za darmo, to wy jesteście towarem. Towarem, który może wcześniej czy później da się skonwertować na CFD.

Przypomnę ostatni raz: 74% grających na instrumentach pochodnych CFD, które stanowią 99% przychodów XTB, ponosi straty. 97,5% inwestujących w OIPE z Finax zarobiło w pierwszym roku produktu. 

Chcesz spróbować IKE w XTB? Sprawdź. Na szczęście można mieć jednocześnie IKE i OIPE. Ale, proszę, sprawdzaj regularnie swoje wyniki, uwzględniając wszystkie koszty. I daj znać, czy na pewno aktywne inwestowania może w długim terminie pokonać proste, pasywne, rebalansowane i globalne portfele „Europejskiej Emerytury”.

Chcesz przypomnieć sobie, jak działa Europejska Emerytura? W tym wideo Klaudia i Mateusz wyjaśniają ją w kwadrans.
 

Artykuł ten zawiera informacje marketingowe dotyczące produktów firmy Finax.