Zamówiłeś nowy samochód prosto z salonu? Odbierając go, nie zapomnij przed pierwszą jazdą usiąść wygodnie i wyregulować siedzenie. Włącz ulubiony kanał w radiu, uruchom silnik i ruszaj w drogę. Ciesz się swoim pierwszym kilometrem. 

Prawdopodobnie będzie to najdroższy kilometr w Twoim życiu.

Po pierwszym kilometrze cena Twojego samochodu spadnie o około 10%. Jeżeli Twój samochód kosztował, dla przykładu, równowartość 128 000 zł - jak mój Seat Alhambra - pierwszy kilometr będzie kosztował Cię 12 800 zł. 1,28 zł za metr. Dlaczego tak się dzieje?

Najprawdopodobniej już nigdy nie uda Ci się sprzedać samochodu za kwotę, za którą go kupiłeś. Aby znaleźć nabywcę, będziesz musiał obniżyć cenę.

W poprzednim artykule przeanalizowałem wszystkie poniesione przeze mnie wydatki, które związane były z moim ośmioletnim samochodem. Dowiedziałem się dzięki temu, że kosztowało mnie ono dwukrotność pierwotnej ceny zakupu. Dzisiaj skupię się na największym koszcie, jaki wiąże się z Alhambrą - amortyzacji.

Czym jest amortyzacja samochodu i jakie są jej przyczyny?

Amortyzacja jest różnicą pomiędzy ceną, za którą kupiłeś samochód, a ceną, po której możesz go w chwili obecnej sprzedać. Wraz z zużyciem samochodu przy codziennym użytkowaniu spada jego wartość.

Czynniki, które w największym stopniu wpływają na spadek ceny samochodu to:

Przebieg: im większy, tym niższa będzie wartość Twojego samochodu.

Wiek: wartość auta maleje wraz z jego wiekiem.

Stan samochodu: Jeśli samochód już na pierwszy rzut oka wygląda na używany, jego cena będzie niższa. Przed planowaną sprzedażą koniecznie wyczyść zatem dokładnie cały samochód. Usuń wszystkie plamy, zadrapania itp.. Jeżeli te działania nie przyniosą efektu, pogódź się z tym, że jego ostateczna cena będzie niższa.

Rodzaj paliwa i jego zużycie: Ceny samochodów, które zużywają duże ilości paliwa, oraz tych z silnikiem Diesla gwałtownie spadają. Od kiedy samochody z silnikiem Diesla otrzymały zakaz wjazdu do centrów niektórych niemieckich miast, ich cena uległa znacznej obniżce.

Reputacja marki: Niektóre marki, np. Toyota, cieszą się o wiele lepszą reputacją niż inne, dlatego ich wartość spada o wiele wolniej. Do tej kwestii wrócimy jeszcze w dalszej części artykułu.

Poprzedni właściciel: Mówi się, że najszybszymi samochodami na drogach są samochody służbowe. Jeśli coś należy do mnie, staram się traktować to z większym szacunkiem niż własność firmy, dla której pracuję. Jeśli kupuję samochód od starszego pana, z dużym prawdopodobieństwem będzie on w lepszym stanie niż czyjś samochód służbowy lub samochód, którym poruszał się młody „wyścigowiec”.

Zachowania konsumentów: Branża motoryzacyjna również ma swoje trendy. Obecnie popularne są np. SUV-y. Te, które cieszą się największą popularnością, raczej nie stracą na wartości tak szybko.

Do tego dochodzą również inne czynniki, takie jak dodatkowe funkcje (tym również zajmiemy się później), gwarancja, dodatkowe opłaty (ubezpieczenie, serwis) czy bezpieczeństwo.

Teraz nieco naukowego zaplecza. Przyczyny spadających cen samochodów używanych wyjaśnił laureat Nagrody Nobla, ekonomista George Akerlof, mówiąc o zjawisku asymetrii informacyjnej pomiędzy sprzedającymi a kupującymi. Dealerzy znają stan swoich samochodów, nie znają go jednak potencjalni klienci. Ci drudzy mają natomiast świadomość, że na rynku oferowane są również wadliwe samochody. Asymetria cen została dobrze wyjaśniona w tym filmiku.

Z efektu amortyzacji w pełni zdałem sobie sprawę dopiero, gdy w zeszłym roku mój szwagier zakupił Volkswagena Sharan, prawie identycznego jak moja Alhambra. Jego samochód ma lepszy silnik, więcej dodatków, jest bezwypadkowy i kupiony od znajomego, a do tego Volkswagen jako firma cieszy się lepszą opinią niż Seat.

Szwagier kupił go za 48 000 zł, czyli mniej niż jedną trzecią jego pierwotnej ceny, którą szacuję na 148 000 zł. W tamtym momencie zadałem sobie pytanie, ile tak naprawdę kosztował mnie mój nowy samochód.

Jak szybko spada wartość samochodu?

Jak wspominałem na początku, spadek ceny samochodu tuż po jego nabyciu jest wyjątkowo gwałtowny. Kluczowe są w tym przypadku trzy pierwsze lata użytkowania - w tym czasie wartość auta spadnie prawie o połowę.

Na Słowacji w celu ustalenia opłaty rejestracyjnej za używane samochody w 2016 r. Instytut Planowania Finansowego, podległy Ministerstwu Finansów Republiki Słowackiej, przeprowadził obszerne badanie na temat amortyzacji.

Zachęcam Was do przetestowania stworzonego przez nich kalkulatora wartości samochodu. Kalkulator ten pozwala oszacować przybliżoną wartość danego samochodu, biorąc przy tym pod uwagę takie parametry jak jego model, rodzaj napędu, moc silnika, wiek pojazdu czy przebieg.

Istnieje więcej witryn, które pomagają oszacować wartość Twojego samochodu. W innych krajach gromadzenie danych bywa jednak znacznie trudniejsze. Odpowiednie dane dotyczące rynku amerykańskiego znalazłem tylko na Edmunds.com, a dla rynku niemieckiego na Mobile.de i Allianz.de. Zdecydowanie najlepiej wypada tutaj strona internetowa Allianz, która dobrze obrazuje, jak przebiega spadek wartości samochodów w Niemczech.

Na powyższym wykresie widać, że spadek wartości samochodów przebiega dosyć podobnie we wszystkich krajach. Dane zostały oparte o szacunkowy roczny przebieg ok. 15 000 km (15 000 mil dla rynku amerykańskiego). Dzięki poniższej tabeli, w której za pierwotną wartość samochodu przyjęliśmy 30 000 EUR, pewne różnice stają się nieco bardziej widoczne:

Na powyższym przykładzie wyraźnie widać, że na początku ceny samochodów w Niemczech spadają w tempie znacznie szybszym niż na Słowacji. Jestem skłonny założyć, że dzieje się tak, ponieważ w Niemczech kupuje się (a więc zarazem sprzedaje) więcej nowych samochodów w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Oznacza to, że podaż używanych samochodów jest znacznie większa. Z drugiej strony (tu znów spekuluję), ze względu na większą dbałość i regularne serwisowanie, ich cena nie spada już później tak bardzo jak na początku.

W jednym z kolejnych artykułów przyjrzymy się bliżej temu, jaki jest optymalny moment zakupu oraz sprzedaży używanego samochodu. Już nie mogę się doczekać!

Jak walczyć z utratą wartości?

Fakt, że niektóre marki znane są ze swojej niezawodności (np. Toyota), inne zaś z dużej awaryjności i licznych wpadek, nie jest niczym nowym. Nie możemy jednak brać tutaj pod uwagę wyłącznie marek jako takich. Często należy rozpatrywać osobno poszczególne modele, a nawet roczniki konkretnego modelu.

Niemiecki klub ADAC każdego roku publikuje najświeższe dane dotyczące niezawodności samochodów na podstawie przejazdów ich „żółtych aniołów”. Moja Alhambra, dla przykładu, jest niestety jednym z najgorzej ocenianych samochodów w klasie średniej, zwłaszcza roczniki 2013-2014 (na szczęście jestem posiadaczem egzemplarza z 2012 r.). Zanim kupisz używany samochód, sprawdź zatem, co dane mówią o jego niezawodności.

Jeśli czynniki takie jak wygląd samochodu nie są dla Ciebie ważne, bierz pod uwagę wyłącznie najbardziej niezawodne modele. Ten ranking wskazuje Toyotę, Seata, Volvo i Skodę jako najbardziej niezawodne marki.

Samochody luksusowe (zwłaszcza sedany) oraz samochody elektryczne przeciętnie tracą na wartości najszybciej. Problem dla samochodów elektrycznych stanowi ich akumulator, natomiast w przypadku nie najmodniejszych samochodów luksusowych przyczyną szybszej amortyzacji jest niski popyt. Odwrotnie sytuacja wygląda w przypadku SUV-ów - ich stopa amortyzacji jest niższa, ponieważ popyt na nie jest obecnie wysoki.

Nie ma sensu zakładać, że im mniej jeździsz, tym wolniej samochód będzie tracił na wartości. Kupując samochód masz zamiar z niego korzystać. Nikt nie rozbija samochodu ani nie zarysowuje lakieru celowo. Najlepszym, co możesz zrobić dla swojego samochodu, jest jego regularne serwisowanie. Nie musisz korzystać przy tym z drogich, autoryzowanych serwisów. Tańszy, lokalny serwis może sprawdzić się równie dobrze.

Jak dodatkowe funkcje wpływają na cenę używanego samochodu?

Jeżeli właśnie kupiłeś nowy, wypasiony samochód - mamy dla Ciebie złą wiadomość. Wszystkie pieniądze wydane na dodatkowe funkcje przepadną, gdy tylko zechcesz go sprzedać.

Dla kupującego używany samochód najważniejsza jest jego cena. Jeśli postawisz przed nim dwa identyczne samochody różniące się wyłącznie dodatkowymi funkcjami, z których ten z szyberdachem, elektrycznie sterowanymi tylnymi szybami i lepszymi głośnikami będzie droższy o kilka tysięcy – kupujący bez wahania wybierze tańszą opcję. Ceny wypasionych aut zostają zatem zwykle zrównane z cenami samochodów o mniejszej liczbie dodatkowych funkcji.

Jeżeli zatem kupujesz nowy samochód i 25% jego ceny stanowią dodatkowe funkcje, pamiętaj, że ta część kwoty będzie podlegać znacznie wyższej amortyzacji niż podstawowa cena samochodu.

Porada na koniec

Przeciętny amerykański milioner porusza się czteroletnim samochodem o przebiegu ok. 67 000 km.