Finax kontra fundusze inwestycyjne w 2024

Czytelniku, uwaga! Przypominamy i przestrzegamy: wyniki historyczne nie gwarantują przyszłych zwrotów, a inwestycja może przynieść stratę. O ryzyku inwestycyjnym więcej dowiesz się tutaj. Wyniki portfeli Finax bazują na notowaniach EUR i są przeliczone na PLN według kursów spot EUR-PLN (źródło: Bloomberg). Pamiętaj o ryzyku związanym ze zmiennością walut na rynkach, ponieważ wyniki Finax wyrażone w PLN zależą także od wahań kursów walut wobec złotego, który może zwiększać lub zmniejszać wynik z inwestycji.

Ocena wyników inwestycyjnych jest świetnym przykładem występowania efektu pewności wstecznej („wiedziałem, że indeksy spadną”, „jak można było tego nie przewidzieć”). Z perspektywy czasu łatwiej ocenić przyczyny zmian na rynkach niż przed ich wystąpieniem.

Rok 2024 cechował się silnymi wzrostami indeksów w pierwszych sześciu miesiącach, za którymi przyszła mniej optymistyczna druga część roku. Na przestrzeni całych dwunastu miesięcy WIG zyskał zaledwie 1,42%, słabiej prezentował się indeks blue chipów WIG20 tracąc 6,44%. Trochę lepiej radziły sobie indeksy europejskie, a świetnie globalne zyskując ponad 20% w skali roku (np. w USA). Publikując ten artykuł w kwietniu 2025 r. widzimy jak z biegiem czasu sytuacja może ulec diametralnej zmianie - z najlepszego rynku pod względem uzyskiwanych stóp zwrotu, rynek amerykański obecnie doznaje większej zadyszki. Dlatego zawsze podkreślamy, że dywersyfikacja jest kluczowa i jest to jedyny "darmowy lunch" w świecie inwestycji. Nie warto zatem koncentrować się tylko na jednym rynku bo przynosi on aktualnie najlepsze stopy zwrotu, warto natomiast odpowiednio zarządzać ryzykiem poprzez rozpraszanie go na wiele innych gospodarek i części świata. Pozwoli nam to w dłuższej perspektywie cieszyć się większą stabilnością i bezpieczeństwem naszej inwestycji.

Zarówno globalne, jak i lokalne trendy, znalazły odzwierciedlenie w wynikach funduszy inwestycyjnych w 2024 r. Te koncentrujące swoje portfele na warszawskiej GPW zakończyły na niewielkim plusie. Zwiększona ekspozycja na rynki zagraniczne pozwoliła zyskać dodatkowe kilka punktów procentowych.

Otoczenie makroekonomiczne oraz polityczne sprzyjały portfelom inwestorów giełdowych, tylko w pierwszej połowie roku. Druga część 2024 przyniosła rozpoczęcie cyklu obniżek stóp procentowych, a także zwiększenie niepewności geopolitycznej związane przede wszystkim z wyborami prezydenckimi w USA.

W bieżącym roku inwestorzy w dalszym ciągu są narażeni na niepewną przyszłość oraz muszą nastawić się na dużą zmienność nastrojów na rynkach – zwłaszcza w krótkim terminie. Z drugiej strony podkreślamy, że wyniki inwestycyjne należy oceniać również – a może przede wszystkim – z dłuższą perspektywą czasową, stąd w naszych analizach oprócz krótkoterminowych stóp zwrotu podajemy również wyniki za dłuższe okresy inwestycyjne. Oswojenie się z niepewnością jaka wiąże się z inwestowaniem, jest kluczowe do uzyskiwania w długim terminie satysfakcjonujących stóp zwrotu. Jest to niejako "niewidzialna cena" jaką każdy inwestor musi zapłacić.

Inwestycje dynamiczne

Wśród inwestycji cechujących się największym poziomem ryzyka (5 wg SRI), w 2024 najwyraźniej zaznaczył się wpływ drugiego półrocza, kiedy większość zysków z pierwszych sześciu miesięcy została utracona. W dłuższym terminie fundusze pokazują wyższe stopy zwrotu, choć przewaga nad następną grupą nie jest bardzo wyraźna.

W grupie tej – pomimo ryzyka szacowanego na poziom 4 wg SRI – pokazujemy też portfel Finax o największej ekspozycji na rynek akcji (100/0). Globalna ekspozycja pozwoliła wykorzystać lepszą koniunkturę na świecie i wygenerować wysokie zyski pomimo systematycznie umacniającej się polskiej waluty.

Przypomnijmy, że portfel 100/0 pokazujemy w tej kategorii tylko dlatego, że bardziej ryzykownych w ofercie nie mamy. Jego ocena SRI plasuje się na poziomie 4. Żeby jednak nie koncentrować się jednorocznych zyskach, podkreślmy, że w perspektywie pięcioletniej średnioroczne stopy zwrotu z pasywnie zarządzanych portfeli Finax są zauważalnie wyższe przy jednocześnie mniejszej zmienności.

Dla trochę mniej ryzykownych portfeli (SRI 4) również można zauważyć korzyści płynące ze strategii Finax.

W krótkim terminie nasze portfele nie tylko obroniły zyski z pierwszej połowy roku, ale – w przeciwieństwie do analizowanych funduszy, również w drugim półroczu zyskały na wartości. Globalna ekspozycja portfeli Finax w omawianym okresie przyniosła znaczące korzyści, zaś dywersyfikacja pokazuje przewagi również w dłuższym terminie, kiedy różnica kilku punktów procentowych w skali roku przynosi wyraźnie wyższe korzyści.

Inwestycje zrównoważone

Grupa inwestycji o niższym poziomie ryzyka (3 w skali SRI), obejmuje bardziej zdywersyfikowane fundusze i portfele, charakteryzujące się rosnącą alokacją portfela w instrumenty dłużne. Portfele Finax pozwalają dopasować poziom zaangażowania w obligacje w zależności od preferencji inwestorów, jak również ich poziomu akceptowanego ryzyka.

Podobnie jak dla bardziej ryzykownych rozwiązań, słabsza druga połowa roku na polskim rynku zmniejszyła wyniki dużej części funduszy (zwłaszcza tych o większej alokacji w akcje). Inwestycje poza granicami naszego kraju pozwoliły na osiągnięcie wyższych stóp zwrotu.

Analiza danych z dłuższe okresy czasowe pokazuje, że większy apetyt na ryzyko wyrażony ekspozycją na rynki akcyjne przynosi lepsze efekty. Biorąc pod uwagę szanse na pokonanie inflacji lub realizację stóp zwrotu pozwalających na stabilność finansową w przyszłości, niepodejmowanie ryzyka może – paradoksalnie – rodzić ryzyko nieosiągnięcia celów.

Druga połowa roku pokazała, że okresy dynamicznych wzrostów kiedyś się kończą i są przerywane przez okresy dekoniunktury. Rozbudzony optymizm może nadmiernie uspokoić inwestorów i pozwolić im zapomnieć o możliwości spadków, co powoduje, że korekta na rynku jest niczym kubeł zimnej wody na rozgrzane głowy. Rynki już niejednokrotnie pokazały inwestorom, że szybko osiągnięte sukcesy, nie zawsze są łatwe do podtrzymania w czasie mniej sprzyjającej koniunktury.

Z tego powodu filozofia inwestowania pasywnego promowana przez Finax skupia się na długim terminie oraz optymalizacji kosztów, przynosząc widoczne i mierzalne rezultaty.

Metodologia porównań i wybrane fundusze inwestycyjne

W tabelach przedstawiliśmy porównanie wyników netto po opłatach i ewentualnym opodatkowaniu inwestycji w modelowane portfele Finax oraz najpopularniejsze fundusze inwestycyjne w Polsce, na dzień 31 grudnia 2024 roku.

Każdy jeden klient w Finax jest indywidualny - dokonuje zakupów funduszy w różne dni inwestycyjne, indywidualnie dokonywany jest rebalancing, każdy klient ma inne opłaty dzięki uzyskiwaniu różnych zniżek, dlatego faktycznie osiągane stopy zwrotu różnią się od wzorcowych portfeli. Dokładniejszy opis znajdziesz tu.

Przez popularne fundusze inwestycyjne rozumiemy największe funduszami inwestycyjnymi (te, które zarządzają największym wolumenem aktywów) w poszczególnych kategoriach w zależności od rodzaju aktywów, w które inwestują (akcyjne, mieszane i obligacyjne).

Porównujemy fundusze inwestycyjne z portfelami Finax zgodnie z poziomem ryzyka i stopami zwrotu określonymi przez metodologię SRI dla europejskich produktów zbiorowego inwestowania, która jest obowiązkowa dla funduszy inwestycyjnych i klasyfikuje je w 7 kategoriach ryzyka.

Więcej informacji o SRI (ang. Synthetic Risk and Reward Indicator) można znaleźć w jednym z artykułów na naszym blogu, w którym wyjaśniamy również jak modelujemy historyczne wyniki naszych portfeli.

Z portfelami Finax porównaliśmy 19 funduszy inwestycyjnych z klas ryzyka od 3 do 5. W tabeli uwzględniamy nawet fundusze z wyższym ryzykiem (mierzonym SRI) niż w Finax, co jednak nie przekłada się na wyższe zyski w dłuższym terminie. W tych 19 funduszach Polacy mają zgromadzonych łącznie ponad 29 mld złotych (stan na 31 grudnia 2024 r.). Rekordzistami pod względem zarządzanych aktywów są jednak fundusze obligacji.

Porównywane są fundusze z podaną opłatą bieżącą (dokument źródłowy KID oraz Karta funduszu) i wielkością aktywów zarządzanych przez fundusz (źródło Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami oraz analizy.pl).

Źródłem danych są dokumenty Kluczowe Informacje dla Inwestorów publikowane na stronach internetowych zarządzających funduszami oraz Karty funduszy. Za nazwą funduszu opisana jest część opłaty bieżącej, odpowiadająca za zarządzanie i inne koszty administracyjne lub operacyjne. Niektóre fundusze pobierają również wynagrodzenie za wyniki.

Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych PZU SA (TFI PZU SA), towarzystwo inwestycyjne największej i najstarszej firmy ubezpieczeniowej w Polsce.

• PZU Stabilnego Wzrostu MAZUREK; 2,06%
• PZU Akcji KRAKOWIAK; 2,06%
• PZU Papierów Dłużnych POLONEZ: 1,56%

Investors Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

• Investor Zabezpieczenia Emerytalnego; 2,17%
• Investor Zrównoważony; 2,19%

Pioneer Pekao SA TFI (Pekao Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.), Najdłużej działające towarzystwo funduszy inwestycyjnych w Polsce.

• Pekao Obligacji Dolarowych Plus; 2,37%,
• Pekao Zrównoważony; 2,21%

Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

• Santander Stabilnego Wzrostu; 2,21%
• Santander Zrównoważony; 2,20%
• Santander Akcji Polskich; 2,20%

PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A., towarzystwo inwestycyjne największego polskiego banku.

• PKO Obligacji Skarbowych Średnioterminowy; 1,09%
• PKO Dynamicznej Alokacji; 2,09%
• PKO Akcji Polskich Plus; 2,10%

Goldman Sachs TFI S.A. wcześniej znane jako NN TFI S.A.

• Goldman Sachs Stabilnego Wzrostu; 2,12% 
• Goldman Sachs Zrównoważony; 2,21%  
• Goldman Sachs Akcji CEE; 2,00%
• Goldman Sachs Akcji; 2,12%

ESALIENS TFI S.A., wcześniej spółka działała jako Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Banku Handlowego SA, a od 2006 do 2017 roku jako Legg Mason TFI SA.

• Esaliens Senior FIO; 2,16%
• Esaliens Akcji; 2,17%