IKE w XTB czy OIPE w Finax?

Z tego tekstu dowiesz się:

• jakie są podobieństwa/różnice IKE i OIPE
• czym różni się Europejska Emerytura z Finax od IKE z XTB
• jak różnią się modele biznesowe Finax i XTB

Mamy nadzieję, że po lekturze tekstu będzie ci łatwiej podjąć decyzję, czy i z którym produktem emerytalnym związać swoje długoterminowe losy finansowe. A może zdecydujesz, że chcesz mieć oba produkty jednocześnie? Śmiało! Najważniejsze to zacząć inwestować i uczyć się na sukcesach i porażkach.

Porównanie: IKE i europejskie IKE

IKE i OIPE to produkty z tzw. trzeciego filaru emerytalnego. Oba wiążą się z ryzykiem inwestycyjnym.  Inwestujesz w nich dobrowolnie i samodzielnie. Możesz mieć jeden i drugi. OIPE jest produktem unijnym, w Polsce zasadniczo bazującym na ramach prawnych istniejącego wcześniej IKE. Dlatego często określa się go mianem europejskiego IKE. Oba produkty łączą:

Podatki (a raczej ich brak)

Najbardziej interesująca kwestia to oczywiście ulga podatkowa, z jaką mamy do czynienia w przypadku tych kont. Spełniając warunki ukończonych 60 lub 55 lat (oraz uzyskaniu uprawnień emerytalnych) i wpłat w pięciu różnych latach kalendarzowych, możemy wypłacić środki bez płacenia podatku od zysków kapitałowych.

Limity

Możesz co roku wpłacać trzykrotność prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej na dany rok. Np. limit na 2024 r. wynosi 23 472 zł, a kwota ta z każdym rokiem rośnie. IKE i OIPE mają osobne, niezależne limity, więc w 2024 r. masz szansę uchronić w nich 46 944 zł przed tzw. podatkiem Belki.

No dobrze. Ale „europejskie IKE” to przecież nie to samo, co polskie IKE. Jakie są główne różnice?

Regulacje

Podstawą OIPE jest rozporządzenie Unii Europejskiej. Oczywiście, każdy kraj bardziej szczegółowe zasady funkcjonowania dostosowuje do swojego prawa. To dlatego w Polsce, dzięki ustawie o OIPE z 2023 r., zawiera szansę na zwolnienie podatkowe, a w innych krajach np. dopłaty od pracodawcy. IKE działa od 2004 r. i jest regulowane lokalną ustawą o IKE i IKZE.

Mobilność 

Jeżeli ktoś często zmienia kraj zamieszkania, to może chcieć swoje oszczędności emerytalne lub wypłatę przenieść ze sobą. Jeżeli w przyszłości przeprowadzimy się do innego kraju UE, to możemy nadal oszczędzać na swoim koncie OIPE i ciągle być upoważnieni do lokalnych ulg (np. obniżenia o 5164 EUR podstawy podatkowej we Włoszech).

Portfel

W przypadku IKE możesz zarządzać sam swoim portfelem. Chyba że podobnie, jak większość klientów IKE, masz go w funduszu inwestycyjnym, banku czy zakładzie ubezpieczeniowym. W przypadku OIPE sprawa jest prostsza – aktywami zarządza dostawca OIPE. Tak, by w długim terminie pokonać inflację.

Opłaty

W przypadku OIPE, europejski ustawodawca ograniczył możliwość maksymalnej łącznej opłaty do wysokości 1% rocznie (opłata Finax od 2025 r. to 0,74%). Do tego dochodzą wewnętrzne koszty ETF-ów, które zwiększają koszt łączny “Europejskiej Emerytury” do 0,9% rocznie (dla Podstawowego OIPE). W IKE nie ma takich limitów, dlatego radzimy sprawdzić, ile za nie płacicie.

Więcej na temat porównań IKE z OIPE znajdziesz w osobnym tekście. Jeśli jesteś zainteresowany transferem całej kwoty oszczędności z IKE do OIPE (w tą stronę istnieje taka możliwość, w przeciwną nie), doradzamy, jak to sprawnie zrobić.

Zapoznaj się z także z dokumentem (OIPE KID) zawierającym kluczowe informacje dotyczące strategii 100/60 lub 80/60, który z pewnością odpowie na większość pytań.

Porównanie: IKE z XTB i OIPE z Finax

Choć zarówno XTB, jak i Finax są brokerami, kluczowa różnica w naszych produktach emerytalnych dotyczy sposobu zarządzania inwestycjami. W OIPE Finax, poza założeniem konta i ustawieniem przelewu, całością zarządzania zajmuje się Finax. W przypadku XTB to ty samodzielnie podejmujesz decyzje inwestycyjne. Można to porównać do różnicy między inwestowaniem pasywnym a aktywnym.

Finax, z myślą o długoterminowych celach, stawia na podejście pasywne, choć oczywiście na koncie IKE XTB również możesz inwestować w sposób pasywny. Różnica polega na tym, że w Finax masz dostęp do automatycznych rozwiązań, takich jak zakupy, budowanie portfela, rebalansing (utrzymywanie odpowiedniego poziomu ryzyka w portfelu) i konwersja walut, które dzieją się automatycznie. W XTB wszystkie te działania wykonujesz samodzielnie, a wpłaty realizowane są wyłącznie w polskich złotych. Dla bardziej doświadczonych i wyedukowanych inwestorów może być to atut tego rozwiązania.

Finax oferuje usługę zarządzania za jedną opłatę, która pokrywa wszystkie działania związane z zarządzaniem. Do tego dochodzą wewnętrzne koszty ETF-ów pobierane przez ich dostawców. W XTB, zakładając inwestycje w te same ETF-y, również ponosisz ich wewnętrzne koszty. Nie płacisz jednak za zarządzanie, ponieważ to Ty nim kierujesz. Za zakupy i sprzedaż ETF-ów (do określonych poziomów) również nie ponosisz opłat. W przypadku inwestycji globalnych warto jednak wziąć pod uwagę koszt przewalutowania (0,5% zgodnie z cennikiem) oraz inne możliwe opłaty, które znajdziesz w szczegółowym cenniku.

XTB oferuje także oprocentowanie wolnych środków. W Finax nie posiadasz wolnych środków, ponieważ pasywne inwestowanie zakłada pełne zaangażowanie kapitału – unikamy prób przewidywania rynkowych trendów i koniunktury, dbając o to, by twoje pieniądze stale pracowały.

Różnice między IKE z XTB a OIPE z Finax zebraliśmy w poniższej tabeli:

Wybór narzędzi i sposobu inwestowania to osobista sprawa każdego inwestora, który może mieć różne preferencje, wiedzę, doświadczenie. Dlatego nie wyciągamy wniosków za ciebie. Chcemy jedynie, byś poznał/a różnice.

Porównanie: filozofia Finax a filozofia XTB

Finax czerpie przychody wyłącznie z opłaty za zarządzanie aktywami klientów (zobacz raport za 2023 rok). Gdy twój majątek rośnie, rosną nasze przychody. I na odwrót. Koszty prowadzenia działalności sprawiają, że mimo osiągnięcia 1 miliarda euro aktywów (stało się to w listopadzie tego roku!), nadal oscylujemy wokół progu rentowności. Dużo ważniejsze dla naszej misji jest jednak inna dana - niedawno świętowaliśmy 100 mln euro, które łącznie zarobili nasi klienci od początku istnienia firmy. Zysk inwestorów to powód, dla którego powstał Finax i powód, dla którego codziennie wstaję do pracy.

XTB to rentowna spółka publiczna, działająca na rynku od wielu lat. Oferta domu maklerskiego jest dużo bogatsza niż Finax. Z raportu rocznego XTB dowiadujemy się struktury przychodów tej grupy: 

Źródło: raport roczny XTB

Co to jest market making? Powołując się na definicję Komisji Nadzoru Finansowego:

„Market Maker jest zatem dysponentem wszystkich stosowanych parametrów informatycznych i danych transakcyjnych, w tym kwotowań CFD, a także informacji, jakie udostępnia klientom. Firma inwestycyjna podaje zatem poprzez platformę transakcyjną ceny instrumentu finansowego (najczęściej CFD), po których istnieje możliwość zawarcia transakcji. Jest drugą stroną transakcji, a zatem zarabia wtedy, kiedy klient traci i traci, kiedy klient zarabia.”

Ćwierć wyniku XTB pochodzi z tego źródła. Reszta to spready, swapy i prowizje. Z jakich instrumentów pochodzą przychody? To tłumaczy kolejna tabelka z raportu:

Źródło: raport roczny XTB

Wpływy z obrotu akcjami i funduszami ETF to niespełna 1% wyniku z operacji XTB w ostatnim roku kalendarzowym. Reszta to instrumenty pochodne CFD. Co to? Tak definiuje je Komisja Nadzoru Finansowego:

„CFD są pochodnymi instrumentami finansowymi, w przypadku których rozliczenie pieniężne jest uzależnione od zmiany ceny, poziomu lub wartości wybranego instrumentu bazowego (np. waluty, akcji, indeksu) w trakcie trwania kontraktu. Inwestujący w CFD wykorzystuje przede wszystkim dźwignię finansową, co pozwala na otrzymanie znacznych zysków, ale grozi też poniesieniem bardzo wysokich strat, które mogą znacznie przewyższać wysokość zainwestowanych środków.”

W IKE z XTB nie można lokować w te instrumenty. Dlaczego więc wspominamy o kontraktach CFD przy okazji tekstu porównującego produkty emerytalne? Ponieważ nie da się otworzyć IKE w XTB bez wyrażenia zgody na dostęp do rynku CFD.  IKE jest zatem “darmowe”, o ile ograniczysz się tylko do tego konta. Jak ryzykowne są CFD? Z reklam XTB wiemy, że 74% klientów (dane ze strony XTB w listopadzie 2024) inwestujących w kontrakty CFD u tego brokera ponosi straty.

Podsumowanie

Warto poznać możliwości odkładania na emeryturę, zwłaszcza że można mieć jednocześnie IKE i OIPE. Ważne jest jednak, aby regularnie monitorować swoje wyniki, uwzględniając wszystkie koszty. Będzie interesujące dowiedzieć się, jak różne podejścia do inwestowania – aktywne i pasywne – sprawdzają się w dłuższej perspektywie czasowej w kontekście osiągania stabilnych wyników i realizacji celów emerytalnych.

Chcesz przypomnieć sobie, jak działa Europejska Emerytura? W tym wideo Klaudia i Mateusz wyjaśniają ją w kwadrans.

Artykuł ten zawiera informacje marketingowe dotyczące produktów firmy Finax.